Fatih Özkafa: “Hasan Çelebi için Reis-ül Hattatin yerine Şeyh-ül Hattatin unvanı daha isabetli olur”
Samsun Üniversitesi (SAMÜ) Düşünce ve Sanat Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜSAM), “Öteki Buluşmalar” dizisi kapsamında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Fatih Özkafa’yı ağırladı. 3 Mart 2025 tarihinde Mustafa Uğur Karadeniz’in moderatörlüğünde çevrim içi olarak gerçekleşen “İhmal Devrinden İkbal Devrine: Hattat Hasan Çelebi” başlıklı konuşmaya çok sayıda dinleyici katıldı.
Fatih Özkafa, konuşmasına Hattat Hasan Çelebi’nin biyografisini anlatarak başladı. Çelebi, 1 Aralık 1937’de doğmuş ve 24 Şubat 2025’te vefat etmiştir. Babası Tahsin Efendi, annesi Sâkine Hanım’dır. Tüm ana hat üsluplarında ustalaşarak “Câmiü’l-Hutût” (hatların ustası) unvanını kazanmış önemli bir İslam hattatıdır. 1954 yılında İstanbul’a giderek Arapça ve din dersleri aldı. 1956’dan itibaren Üsküdar’da müezzinlik ve imamlık yaptı. 1964’te Hamit Aytaç’ın öğrencisi oldu, beraberlikleri Hamid Bey’in ölümüne kadar 18 yıl devam etti. 1975 yılında Hamit Bey’den sülüs ve nesih icazetini aldı. Bunun yanı sıra, 1981 yılında Kemal Batanay’dan talik ve rika icazetini aldı. Hamid Aytaç ve Kemal Batanay’ın çizgisini devam ettirdiği gibi üretken ve yetiştirici bir üsluba sahipti. Hat sanatının en önemli adlarından biri olan Çelebi, verdiği eserlerle ün kazanmıştı. Ünü ve başarısına rağmen hayatı boyunca mütevazı ve ulaşılabilir kalmış, 30’lu ve 40’lı yaşlarında bile herkesin gönlünü kazanan alçakgönüllü bir figür olarak tanınmıştı. Eserleri, yazıları birçok caminin kubbe, mihrap, cümle kapısı ve duvarlarında, ulusal ve uluslararası koleksiyonlarda yer almaktadır. En önemli eserlerinden bazıları Çamlıca Camii kubbe yazıları ve Sultanahmet Camii süslemeleridir. Hat sanatının Amerika’ya kadar yayılmasında önemli rol oynamıştır. Kuveyt İslam Tıp Merkezi’nin iç ve dış yazıları, Mescid-i Nebevî’de Cuma ve Mülk sureleri, Kıbleteyn Mescidi, Hırka-i Şerif gibi yurt dışında bulunan pek çok meşhur eseri de vardır. Eserleri başta olmak üzere, Müslümanların gönlünde taht kuran Hattat Hasan Çelebi, aynı zamanda İslam coğrafyasının çok önemli eserlerindeki yazıları da tamir etmiştir. Çelebi, 2007’de Geleneksel Sanatlar Derneği Hüsn-i Hat Buluşması Gümüş Lale Ödülü, 2008’de Kültür Bakanlığı Sanata Hizmet Ödülü, 2010’da UNESCO Yaşayan İnsan Hazineleri Ödülü, 2011’de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, 2013’te Erzurum Atatürk Üniversitesi tarafından “Fahri Doktor” unvanı, 2016’da Bayburt Üniversitesi Dede Korkut Geleneksel Sanatlar Ödülleri’ni almıştır. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Hasan Çelebi adını taşıyan hat atölyesi, dokuz yıldır bu sanatı öğretmektedir. İstanbul, hat sanatının merkezi olmaya devam etmiş ve bu sanatın korunmasında önemli bir rol oynamıştır.
Özkafa, konuşmasının son kısmında Çelebi’nin Türkiye’deki hat sanatının ihmal ve ikbal dönemlerini yaşadığını ve 88 yaşında iken sanatının ikbal dönemini gördüğünü ifade etti. Konuşmanın ardından dinleyicilerden gelen sorularla program sona erdi. Programı kaçıranlar veya yeniden izlemek isteyenler ilgili bağlantıya tıklayabilirler.
