Samsun Üniversitesi (SAMÜ) Düşünce ve Sanat Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜSAM), Sosyoloji Güncesi dizisi kapsamında, 27 Mart 2025 TGSS (Turkish General Social Survey) proje yürütücüleri Zübeyir Nişancı ve Tahir Kılavuz ‘u ağırladı. Ahmet Gökçen’in moderatörlüğünde gerçekleşen programda, Türkiye’nin sosyal yapısını derinlemesine analiz etmeyi amaçlayan ulusal araştırma projesi TGSS üzerine konuşuldu.
TGSS (Turkish General Social Survey); ülkenin sosyal, ekonomik ve kültürel yapısını genel olarak yapısını derinlemesine analiz etmeyi hedefleyen yenilikçi ve öncü çalışmadır. Akademisyen, öğrenci ve sivil toplum kuruluşları için veri sağlamayı hedeflemekte ve ulusal düzeyde perspektif sunmaktadır. TGSS’nin GSS’den farkı: araştırmalarda ülkeyi temsil edecek bir kurgu oluşturup sosyal bilimlerdeki çoğu alanları ilgilendirecek çok sayıda soru ile veri toplanıyor. Bu veri setleri akademisyenlere, öğrencilere ve araştırmalara veri sağlıyor. Bu veri setlerindeki konuları farklı uzmanlıkları olan kişilerde rahatlıkla kullanabilecek kadar derin ve kapsamlıdır. TGSS’den önce yapılan çalışmalardaki veri setlerinin çok yüzeysel ve kullanışlı olmayan araştırmalar olduğunu, böyle bir eksikliği kapatmak için nasıl neler yapılabilir diyerek yola çıktıklarını ifade ederek konuşmasına başlayan Nişancı, amaçlarının sistemin nasıl çalıştığını ve soru sayılarını artırarak akademisyen ve öğrencilere nitelikli veri sağlamak olduğunu ifade etti. Hedeflerinin lisansüstü düzeyde araştırmacı, akademisyen ve ilgililerin birçok konuda ihtiyaçlarına yanıt verebilecek nitelikli, uluslararası karşılaştırılabilirliği olan ve kamusal olarak erişilebilirliği olan bir veri seti oluşturmak olduğunu vurguladı.
Kılavuz, konuşmasına TGSS’nin nasıl ortaya çıktığını ifade ederek başladı. Başlıca meselenin ulusal temsili olan ve karşılaştırılabilen bir veri oluşturmak olduğunu ifade etti. GSS, ESS VE WVS gibi projelerden esinlenildiğini ve bunlar üzerinden oluşturulmuş bir anket tasarlama fikri olduğunu belirtti. Veri toplama süreçlerinin iki yılda bir tekrarlayarak boylamsal bir proje hazırlamak hedefinde olduklarını ve verilerin kamuya açık olduğunu vurguladı. Veriler toplanırken anket 589 sorudan oluşturulmuştur, her anket katılımcısının gördüğü yaklaşık ortak 300 soru vardır, katılımcılar anketin 3/2’sini görmektedir. Anket katılımcıları yaklaşık 70-75 dakikalarını ankette geçirmiştir. Çalışma Türkiye’nin genelini kapsamaktadır, bunun amacı bölgesel temsil değil Türkiye geneli bir temsil elde etmektir, bunu sağlamak için Türkiye’nin İBBS-1 12 bölge İBBS-2 seviyesindeki 26 şehire giderek çalışmalarını yapmışlardır. İki farklı anket tarzı da kullanılmıştır, çalışma öncesi 2024 nisan ayı içerisinde pilot çalışma gerçekleştirip, ön deneyim elde ettiklerini ve bu deneyime göre gerçek çalışmayı mayıs ayı içerisinde başlattıklarını ifade etti. Bu anketler 3 hafta sürmüştür, 2600 kadar geçerli anket elde edilmiştir, elde edilen geçerli anketlerin %60’ı verilerde kullanılmıştır. Likert ölçeği ile yorumlamalar yapılmıştır. Verilerde birden çok konular ele alınmıştır; aile, sosyal ve toplumsal problemler gibi konulara yer verilmiştir. Anket katılımcılarının ekonomik sorunlar tarafında çok daha memnuniyetsiz oldukları görülmüştür, buna benzer diğer soruları ve analizleri detaylı bir şekilde anlatarak konuşmasını sonlandırdı.
Nişancı, yaptığı sunumda, TGSS veri portalının nasıl kullanılacağını göstermiştir. konuları başlıklarına göre ayırıp ayrılan başlıkları da daha detayı olarak aranabilmektedir. Yapılacak araştırma için farklı ölçek biçimleri, cinsiyet, yaş ve bölgelere göre şekillendirilebilir. Yapılan anketlerin analizlerinin sayfada erişimlerinin bulunduğunu, sayfada bulunan yapay zeka ile yorum, haber yazısı gibi unsurları kolaylıkla yapılabileceğini dile getirmiştir. Anket sorular üzerine konuşulmuştur.
DÜSAM’ın ev sahipliğinde gerçekleşen ve geniş bir ilgiyle takip edilen etkinlik, katılımcıların soru ve cevap faslının ardından sona erdi. Kaçıranlar veya yeniden izlemek isteyenler linke tıklayabilirler!
